BRUKSELA – ARCHITEKTURA ART NOUVEAU I ART DECO
Art Nouveau i Art Deco to dwa rewolucyjne ruchy w sztuce i projektowaniu, które rozwinęły się na przełomie XIX i XX wieku. Wybitne przykłady architektoniczne obu stylów znajdziemy w Brukseli. Ostatnio przywrócone do świetności i udostępnione zwiedzającym budynki stały się natychmiast dużymi atrakcjami turystycznymi.
Wnętrze domu „Maison Hannon”
Najpierw pojawiła się secesja, trwająca mniej więcej od 1880 do 1914 roku. Art Deco nastąpiło później, po zakończeniu I wojny światowej. Pierwszy styl był swobodny, nieco niefrasobliwy i kapryśny, a drugi był poważniejszy i ostrzejszy, związany z powojennym świętem zakończenia konfliktu. Jednak Art Nouveau i Art Deco łączy wiele podobieństw; oba ruchy pochodziły z Europy i każdy na swój sposób odpowiedział na rewolucję przemysłową. Obydwa style powstały ze stosunkowo skromnych początków, a ostatecznie rozprzestrzeniły się na cały świat i wpłynęły na wiele obszarów; od ilustracji książkowej i malarstwa po architekturę, witraże i biżuterię.
Metal w secesji stał się elementem dekoracyjnym
W Brukseli znajdziemy budynki tworzone dla bogatej burżuazji jak i dla inwestorów mających mniejsze budżety. W inwestycjach pierwszego typu specjalizował się Viktor Horta, a te drugie upodobał sobie Paul Hankar. Wybitnym przykładem tej architektury w Brukseli jest dom i warsztat Viktora Horty. Architekt zakupił dwie graniczące ze sobą działki i zabudował je w latach 1898 – 1901. Dziś w budynku działa „Horta Museum”, które za atrakcyjną fasadą kryje wnętrza i sprzęty stworzone w duchu secesji. W czerwcu 2023 udostępniono zwiedzającym dzieło innego architekta, Jules’a Brunfaut’a. Jest to dom dla Państwa Hannon, działający obecnie jako „Maison Hannon”. Mimo konieczności ograniczania liczby zwiedzających to miejsce przyciągnęło już ponad 20,000 gości od dnia otwarcia.
Secesja przełożyła się na wiele obszarów; to nie tylko architektura, ale także malarstwo i biżuteria
Styl secesyjny (Art Nouveau) możemy rozpoznać po jego bogato organicznych, płynnych kształtach i formach. Są one zwykle wydłużone i przesadzone, aby zwiększyć ich dramatyczny wyraz. Natura była głównym źródłem inspiracji, a wielu projektantów naśladowało krzywizny i linie roślin oraz kwiatów. Płynność i ciągłość to ważne elementy secesji. W secesji odważnie sięgnięto po elementy metalowe, które stały się widoczne i dekoracyjne. Witraże w konwencji Art Nouveau zachwycają do dziś.
W niedalekiej odległości od wspomnianego Muzeum Horty znajduje się ciekawy budynek, którego projekt wyszedł z pracowni Paula’a Hankara. Odważnie zaprojektowana elewacja może dawać przedsmak tego co kryje się wewnątrz. Ze względu na fakt, że wnętrza mieszczą Ambasadę Argentyny zwiedzanie nie jest obecnie możliwe.
Rozświetlone wnętrze budynków BOZAR
Art Deco charakteryzuje się zupełnie inną estetyką – kanciastymi kształtami i wypolerowanymi powierzchniami. To styl zainspirowany technologią, nawiązywał do języka przemysłu, z pionowymi liniami, zygzakami i prostoliniowymi kształtami. W stylu Art Deco wykorzystano także najnowocześniejsze materiały, takie jak stal nierdzewna, aluminium i szkło, często polerowane na wysoki połysk, aby podkreślić ekstremalnie nowoczesny wygląd. Co ciekawe, w stylu Art Deco nawiązano także do znacznie starszych odniesień, szczególnie do wielowarstwowej architektury Babilonu, starożytnego Egiptu i dorobku Azteków w Meksyku.
Viktor Horta zaprojektował wnętrza Centrum Sztuki BOZAR
Viktor Horta udowodnił swój architektoniczny geniusz podążając za modę i adaptując doświadczenia przy tworzeniu budynków secesyjnych do projektów w estetyce Art Deco. W samym centrum Brukseli znajduje się Centrum Sztuki BOZAR. Monumentalna bryła ma klasyczne proporcje i skrywa wysmakowane wnętrze składające się z kilku podziemnych kondygnacji. Innym przykładem tego stylu jest Dworzec Główny w Brukseli.
Bruksela odpowiada na zwiększone zainteresowanie dziedzictwem Art Nouveau i Art Deco. Przywracane są do świetności kolejne fragmenty architektury i organizowane są wystawy przedmiotów użytkowych i biżuterii. Przygotowane są także specjalne miejskie trasy zwiedzania, obejmujące najcenniejsze przykłady obu stylów.
W Brukseli jest wiele przykładów Art Nouveau i Art Deco
